کرونا به کلیهها هم میتواند آسیب بزند؟
مطالعهای که در ماه مارس در نشریهی Cell منتشر شد نشان داد ویروس کرونا، با جفت شدن با نوعی گیرنده روی سلولهایی که ACE۲ نام دارند، در بدن نفوذ میکند. این گیرندهها نه تنها در سلولهای قلب و ریه بلکه در سلولهای کلیهها نیز وجو دارند.
برترینها: هنوز معلوم نیست ویروس کرونا چگونه بر کلیهها اثر میگذارد، اما کارشناسان میگویند دانستن این موضوع نقش مهمی در پاکسازی خون بدن دارد. یکی از ارگانهایی که ویروس کرونا مستقیما به آن حمله میکند، کلیههاست. مطالعهای که در ماه مارس در نشریهی Cell منتشر شد نشان داد ویروس کرونا، با جفت شدن با نوعی گیرنده روی سلولهایی که ACE۲ نام دارند، در بدن نفوذ میکند. این گیرندهها نه تنها در سلولهای قلب و ریه بلکه در سلولهای کلیهها نیز وجو دارند.
گیرندههای ACE۲ در واقع نواحی هستند که ویروس در آنجا ساکن میشوند. اما این احتمال وجود دارد که آسیب کلیویِ دیده شده در بیماران کرونا، یک عارضهی ثانوی باشد که به دلیل عفونت روی داده است، زیرا بدن نمیتواند اکسیژن کافی به اندامها برساند. COVID-۱۹ به سختی به ریهها حمله ور میشود و دریافت اکسیژن مورد نیاز را برای بدن به شدت دشوار میکند.
آسیب وارد شده میتواند نتیجهی تاثیر ویروس بر خون باشد که منجر به لخته شدن خون میشود. کلیهها، از طریق هزاران مویرگ ریزی که دارند خون را فیلتر میکنند و به دلیل داشتن همین مویرگها بینهایت مستعد تشکیل لخته خون هستند.
لخته شدن خون معمولا تاثیر آشفتگی سیستم ایمنی است که سبب افزایش سطح التهاب میشود و به آن طوفان سیتوکین میگویند.
سیتوکینها هدفشان حمله به ویروس است، اما سیستم ایمنی در نهایت به جایی میرسد که مقدار بسیار زیادی از این سیتوکینها آزاد کرده و با اختلالی که ایجاد میشود، سیتوکینها به سلولهای و بافتهای سالم بدن حمله میکنند.
انسداد فیلتر بدن
کار اصلی کلیه، تمیز کردن خون بوسیلهی دفع سموم و آب و نمک اضافی از خون و برگرداندن مقداری است که بدن به آن نیاز دارد.
کلیهها اساسا به طور پیوسته و در هر ثانیه مشغول جمع آوری ضایعات بدن و بازیابی آنچه لازم است میباشند؛ بنابراین اگر این مویرگهای ریز کلیهها، ناگهان مسدود شوند و خون نتواند به خوبی جریان داشته باشد، مویرگها نمیتوانند خون را به خوبی فیلتر کنند.
دستگاه دیالیز که با فیلتر کردن خون در خارج از بدن فرد کارش را انجام میدهد، زمانی استفاده میشود که عملکرد کلیهی فرد ضعیف است. اما خون ِ بیماران COVID-۱۹ آنقدر لخته میشود که پزشکان دریافتهاند فیلترهای دستگاه دیالیز را مسدود میکند. در نتیجه پزشکان میگویند مجبورند رقیق کنندهی خون به رژیم درمانی بیمار اضافه کنند تا دستگاه دیالیز بتواند کارش را انجام بدهد.
پیچیدگی درمان
افت عملکرد کلیه سبب پیچیدگی روند درمان بیمارانی میشود که دچار مشکلات تنفسی بوده و در ICU بستری هستند و همین مسئله کار پزشکان را نیز بسیار سخت میکند. مطالعات نشان دادهاند بیمارانی که دچار مشکلات ریوی هستند و به شدت بیمارند، در صورتی که سطح مایعات بدنشان پایین نگه داشته شود، وضعیت بهتری خواهند داشت.
تئوری پشت این مسئله این است که هر مایعی که مصرف میکنید، به داخل ریهها نشت کرده و باعث میشود مصرف اکسیژن و هوارسانی بدتر شود. وقتی کلیهها خوب کار نمیکنند، پزشکان نمیتوانند مایعات زیادی به بدن بیمار وارد کنند، زیرا بیمار ادرار نمیکند؛ بنابراین تمام مایعاتی که وارد بدن میشود، خارج نخواهد شد و این میتواند وضعیت ریهها را بدتر کند.
برخی از بیماران COVID-۱۹ که زیر دستگاه ونتیلاتور هستند دچار مشکلات حاد کلیوی میشوند که علامتی از یک پیامد بالقوه منفی است.
طبق گزارش مرکز کنتر و پیشگیری از بیماریها، تخمین زده شده ۳۷ میلیون نفر در ایالات متحده آمریکا دچار بیماری مزمن کلیوی هستند. افرادی که تحت دیالیز هستند و آنهایی که پیوند کلیه شدهاند، سیستم ایمنی ضعیفتری دارند و بنابراین به طور کلی بیشتر در معرض عفونتها قرار دارند. پزشکان توصیه میکنند افرادی که بیماری کلیوی دارند، توجه ویژهای به فاصله گذاری اجتماعی و شستن دستها داشته باشند. ضمنا توصیه شده است بیماران کلیوی به دیالیز و مصرف داروهای تجویزی خود ادامه دهند.