پژوهش تازه: شبه‌نظامیان برای جمهوری اسلامی از موشک و اتم مهم‌ترند

پژوهش تازه: شبه‌نظامیان برای جمهوری اسلامی از موشک و اتم مهم‌ترند
«مؤسسه بین‌المللی مطالعات راهبردی»، یک اندیشکده معتبر بریتانیایی مستقر در لندن، در گزارش تازه خود می‌گوید که برای جمهوری اسلامی ایران شبکه‌ای که از شبه‌نظامیان در منطقه ایجاد کرده اهمیت بیشتری دارد تا برنامه‌های اتمی و موشکی.

این مؤسسه خود نیز این‌ گونه نتیجه‌گیری می‌کند که شبکه گروه‌های نیابتی جمهوری اسلامی از نظر نظامی و راهبردی مؤثرتر از برنامه‌های هسته‌ای و موشکی هستند و اکنون در زمینه توازن قوای مؤثر در خاورمیانه کفه ترازو «به سمت ایران سنگینی می‌کند».

این نتیجه‌گیری در حالی اعلام می‌شود که فشار ایالات متحده و هم‌پیمانانش به‌ویژه در دوره‌های اخیر بر مهار برنامه‌های هسته‌ای و موشکی ایران متمرکز بوده و به این منظور تحریم‌های سنگینی را نیز علیه ایران وضع کرده‌اند.

«مؤسسه بین‌المللی مطالعات راهبردی» (آی‌آی‌اس‌اس) در گزارش تازه خود می‌نویسد که اکنون «سلاح ارجح و مورد پسندتر» ایران در کشمکش‌هایی که با غرب دارد همین شبکه شبه‌نظامیان هستند و هشدار می‌دهد که قدرت‌های غربی از مقیاس «انباشت قدرت» منطقه‌ای جمهوری اسلامی از طریق این شبه‌نظامیان تا حدی غافل مانده‌اند.

این هشدار آی‌آی‌اس‌اس البته در حالی بیان می‌شود که دولت دونالد ترامپ از آغاز کار خود تأکید داشته که برجام و مهار برنامه هسته‌ای ایران کافی نیست و هرگونه توافقی با جمهوری اسلامی باید مهار برنامه موشکی و مهار «جاه‌طلبی‌های منطقه‌ای» ایران را نیز شامل شود.

آی‌آی‌اس‌اس گزارش تازه ۲۱۷ صفحه‌ای خود برای سال ۲۰۱۹ را پس از مطالعه‌ای ۱۸ ماهه منتشر کرده است.

این گزارش که عنوان آن «شبکه‌های نفوذ ایران در خاورمیانه» است می‌نویسد که یافته‌های خود را از طریق «تحقیقات میدانی، مصاحبه‌ها و تجزیه و تحلیل منابع مختلف» به‌ دست آورده است.

این مؤسسه هزینه‌ای را که فعالیت‌های جمهوری اسلامی در سوریه، عراق و یمن برای ایجاد و تقویت گروه‌های شبه‌نظامی بر دوش اقتصاد ایران گذاشته ۱۶ میلیارد دلار محاسبه می‌کند و علاوه بر آن جمهوری اسلامی سالانه ۷۰۰ میلیون دلار نیز به حزب‌الله لبنان پرداخت می‌کند.

این گزارش می‌گوید: «با وجود تحریم‌های ایالات متحده، ایران در برابر استراتژی شبکه‌های نیابتی خود با مقاومت بین‌المللی کمی روبه‌رو شده‌ است.»

آی‌آی‌اس‌اس همچنین می‌نویسد غیرمحتمل است فشار تحریم‌ها یا اعتراض‌های تازه معترضان ملی‌گرای ضد ایرانی در برخی از کشورهایی که جمهوری اسلامی در آن نفوذ دارد تغییری در این سیاست ایران ایجاد کند.

اعتراضات گسترده و ادامه‌دار اخیر به‌ویژه در عراق با سرکوب شدید روبه‌رو شده و مقامات جمهوری اسلامی ایران این اعتراضات را به «طرح دشمنان خارجی» منسوب می‌دانند که می‌خواهند «مراسم اربعین را به هم زده» و از نفوذ جمهوری اسلامی در منطقه بکاهند.

معترضان عمدتاً شیعه عراقی به فساد در ادارات دولتی، ضعف در ارائه خدمات عمومی مانند آب و برق و نیز سطح بالای بیکاری اعتراض دارند.

در لبنان نیز معضل فساد در صدر اعتراض‌ها قرار دارد. مقامات جمهوری اسلامی در برابر اعتراضات لبنان هم چنین واکنشی داشته‌اند.

نویسندگان گزارش آی‌آی‌اس‌اس این احتمال را می‌دهند که ایران بتواند در برابر موج اعتراضات ضدایرانی در منطقه از دستاوردهای راهبردی خود حفاظت کند، اما اضافه می‌کنند: «از آنجا که نفوذ ایران به گروه‌هایی متکی است که یا نمی‌خواهند مستقیماً حکومت کنند (مانند حزب‌الله در لبنان) یا توانایی و تجهیزات کافی برای حکومت‌داری درست را ندارند (مانند عراق)، استراتژی جمهوری اسلامی با چالش‌های زیادی روبه‌رو خواهد بود.»