حالا با گذشت یکسال از شیوع ویروس کرونا، ماسکها دیگر محدود به همان ماسکهای جراحی ساده نیستند. کافی است چرخی در خیابانهای تهران بزنید تا انواع و اقسام ماسکهای صورت را ببینید؛ از ماسکهای ساتن، جیر و چرم گلدوزی و جواهردوزی شده گرفته تا ماسکهای ساده با لوگوی برندهای معروف جهان. ماسکهای رنگی که با انواع لباس و کیف، شالگردن و هدبند ست میشوند، مد دوران کرونا هستند. احتمالا سالها بعد میگویند مد ماسک مربوط به روزهایی بود که یک ویروس به جان دنیا افتاده بود.
***
چشمانش را به زیبایی آرایش کامل کرده است، ماسکهای چرمی زیبای سفیدی با آرم «لویی ویتان دست دارد و داد میزند: «خانم گلهای خوشگل! فقط یک دقیقه به من گوش کنید. امروز به جز لوازم آرایش، ماسک هم دارم؛ ماسکهای خوشگل و با کیفیت فقط ۱۵ تومان.»
اینجا متروی تهران است. قطار از ایستگاه «صادقیه» به سمت بازار میرود و بساط دستفروشان داخل واگن پهن میشود. ماسکهای پارچهای را با طرحها و رنگهای مختلف میتوان در بساط اغلب آنها یافت.
خانمی که ماسک چرمی را تبلیغ میکند، لوازم آرایش و ماسک میفروشد. چند ثانیه ماسک سفید را بر میدارد، رژلب و خط لبش را نشان میدهد و میگوید: «شنیدهام گفتهاند در زمانه کرونا، مصرف رژ لب خانمها کمتر شده است؛ ماسک میزنند و لبهایشان را که زیر ماسک است، آرایش نمیکنند اما نمیدانند ما اول از همه برای خودمان آرایش میکنیم.»
ماسک سفید را با ماسک چرم قرمزی که آرم «گوچی» دارد، عوض میکند و میگوید: «از همه برندها برایتان ماسک آوردهام؛ گوچی، لویی ویتان، فندی، دیور… فقط ۱۵ هزار تومان.»
فروش ماسکهای پارچهای متنوع، شغل جدیدی در زمانه کرونا است. «شهلا» که یک مزون دوخت لباس عروس و مجلسی دارد، میگوید: «ما برای عروسها و دامادها هم ماسک میدوزیم. برای عکاسی خیلی استفاده میشود. ماسکهای سفید با تزیینات گیپور، مروارید، جواهر و برودری دوزی که معمولا با تزیینات لباس هماهنگ هستند، برای عروس استفاده میشوند و مایکهای ساتن ساده مشکی و سفید هم برای داماد مناسب هستند. البته بعضی مواقع رنگ کراوات داماد را به ما میدهند و ما ماسک را با کراوات ست میکنیم.»
او میگوید قیمت ماسکهای عروس و داماد در مزون بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار تومان متنوع است: «بستگی به کار روی ماسک دارد. هر چه کارش بیشتر باشد، قیمت هم بالاتر میرود.»
مشتریان ماسکهای عروس و داماد، آتلیههای عکاسی هم هستند. به گفته شهلا، ماسک یک نشانه از این بیماری شده است و آتلیهها به عنوان نماد، در کنار کلاه و دستکش و اکسسوریهای دیگر برای عکاسی از این ماسکها استفاده میکنند: «البته ماسکها در آتلیه برای فروش هستند و اگر عروس و داماد بخواهند با مدلی از ماسک عکس بیاندازند، باید آن را خریداری کنند. به نظرم ماسک عروس و داماد نماد عشق دوران کرونا است.»
او که در هنرستان طراحی دوخت و لباس خوانده است، میگوید: «الان برای بسیاری از لباسهای شب هم ماسک ست میشود. نمونه ست شدن ماسک را در مراسم تحلیف ریاست جمهوری در امریکا دیدید. ما هم ماسک را سر لباسها ست میکنیم. شاید در تمام مدت برگزاری عروسی یا میهمانی کسی ماسک نزند اما در دوره کرونا، در مراسم عقد و در محضرها ماسک برای همه میهمانان به جز عروس و داماد اجباری است و چه بهتر که ماسک با لباس ست شود که ترکیب قشنگتری داشته باشد. وقتی مجبور به استفاده از چیزی هستیم، چه بهتر که آن را زیبا کنیم.»
ماسکهای شهلا هم چند لایه هستند اما میگوید لایههای داخلی از پارچههای سبکتر انتخاب میشوند: «ما دیدیم متخصصان توصیه کردهاند که ماسک باید طوری باشد که از پشت آن نتوانیم شعله کبریت را خاموش کنیم. من هم با دوخت اولین ماسک، این موضوع را امتحان کردم و مطمئن شدم برای پیشگیری از بیماری کافی است.»
ماسکهای مزون آنها با این که قابلیت شستوشو دارند اما خودش توصیه میکند که شستن ماسکهای کار شده به خشکشوییها سپرده شوند: «این ماسکها کار دست دارند و مثل لباس شب میمانند. مگر لباس شب را در خانه میشوییم؟ ضمن این که این ماسکها مخصوص مراسم هستند و به طور روزمره استفاده نمیشوند.»
«سارا» صفحه فروش روسری دارد و حالا ماسکهای پارچهای را با روسریهایش ست میکند و تصاویرش را برای فروش درصفحه اینستاگرامش به اشتراک میگذارد. او میگوید: «از سال ۹۶ کار دوخت شال و روسری را شروع کردم. یک مدت روسری و شالها را با کیف ست میکردم؛ کیفهای پارچهای خوشگل که شبیه روسری بودند. حالا ماسک هم به این ستها اضافه شده است.»
او توضیح میدهد که ماسکهایش سه لایه و قابل شستوشو هستند و قیمت آنها ۴۵ هزار تومان است: «ما از پارچه با کیفیت و ضد حساسیت استفاده میکنیم که با شست و شو خراب نشود.»
سارا زمستان امسال ماسک را با شالگردن هم ست کرده است: «در برخی موارد، ماسکها را با دستمال پاپیون دسته کیف و در برخی موارد با شال گردن ست میکنم. مشتریها هم خیلی استقبال میکنند.»
میگوید: «دلم نمیخواست امسال هم ماسک تولید کنم اما فکر کنم حالا حالاها به ماسک احتیاج داریم.»
«رضا» روسری فروشی دارد و کنار ویترین روسریها، گلسر، هدبند و توربان میفروشد. او ماسکها را با هدبندها و توربانها ست کرده است. میگوید: «الان استقبال از توربان خیلی زیاد شده است.»
توربانها کلاههای چسبانی هستند که موها را به طور کامل میپوشانند و برخی به جای روسری، از آنها استفاده میکنند. رضا میخندد و میگوید: «توربان مد اینستاگرام است. وقتی به حجاب اینفلوئنسرهای اینستا گیر دادند، خیلی از خانمهای اینستا سراغ توربان رفتند و از همان جا مد شد. حالا بعضی هم در خیایان میپوشند. ماسک هم که اجباری است. ست توربان و ماسک جالب میشود. ست ماسک و هدبند هم خیلی مورد استقبال قرار گرفت.»
او میگوید هدبندها، توربانها و ماسکها کار مادر و خواهرش هستند که در خانه خودشان تولید میکنند: «کرونا باعث شد خواهرم بیکار شود. او تور لیدر است اما کدام تور الان برگزار میشود؟ مادرم هم خانهدار بود. فکر تولید ماسک، توربان و هدبند به ذهن خواهرم رسید و با مادرم در خانه مشغول شدند. خدا را شکر، استقبال هم بد نبود.»
هدبندهای او ۲۰ هزار تومان قیمت دارند. ماسکها را هم ۳۰ هزار تومان میفروشد. قیمت توربان هم بسته به نوع کارش، متفاوت است. رضا میگوید: «سادهترینش ۵۰ هزارتومان است اما آنها که کارِ دست دارند و سختتر هستند را تا ۲۰۰ هزار تومان هم فروختهام.»
خواهر و مادر روی ماسکهای کوچک که برای بچهها مناسب است، شخصیتهای کارتنی را تکهدوزی کرده است. میگوید: «اینها ۷۰ هزار تومان است. زحمتش زیاد است. بچهها دوست دارند اما بزرگها به خاطر قیمت بالاتر از ماسکهای ساده کوچک رنگی بیشتر استقبال میکنند. این ماسکها ۲۵ تومان هستند. خب ترجیح میدهند همان را بخرند.»