تکلیف ماه رمضان در دوران شیوع ویروس کرونا چه می‌شود؟
تکلیف ماه رمضان در دوران شیوع ویروس کرونا چه می‌شود؟
تکلیف ماه رمضان در دوران شیوع ویروس کرونا چه می‌شود؟
دویچه وله :حدود سه هفته دیگر ماه رمضان آغاز می‌شود، اما این پرسش مطرح است که آیا روزه‌داری در دوران کرونا ممکن و درست است؟ بسیاری از علمای اسلام می‌گویند به توصیه‌های سازمان بهداشت جهانی و پزشکان پایبند می‌مانند.
روز نخست ماه رمضان سال ۱۴۴۱ هجری قمری مصادف است با ششم اردیبهشت ۱۳۹۹ خورشیدی. به این ترتیب حدود سه هفته دیگر ماه رمضان در حالی شروع می‌شود که تقریبا سرتاسر جهان زیر سایه گسترش ویروس جدید کرونا قرار دارد.
شیوع کرونا تا کنون اجرای بسیاری از مناسک و مراسم مذهبی را متوقف کرده و مسلمانان نیز از آن مستثنا نبوده‌اند؛ برگزاری نماز جماعت متوقف شده، زیارتگاه‌ها تعطیل شده‌اند و حتی مراسم حج هم منتفی اعلام شده است.
در حالی که برای پیش‌گیری از ابتلا به بیماری کووید- ۱۹ و مداوای آن تقویت سیستم دفاعی بدن، از جمله از طریق تغذیه سالم و کافی و نوشیدن مایعات توصیه شده آیا می‌شود روزه گرفت و از طلوع آفتاب تا غروب خورشید چیزی نخورد و نیاشامید؟
“تاگس‌شاو”، وب‌سایت کانال یک تلویزیون آلمان روز یک‌شنبه ۱۷ فروردین (پنجم آوریل) در گزارشی به بررسی این مسئله و نظر برخی مراجع مذهبی در مورد روزه‌داری در ایام شیوع کرونا پرداخته است.
بنابر این گزارش، علمای دانشگاه الازهر در قاهره، به عنوان مهم‌ترین مرکز آموزشی مسلمانان اهل سنت، احتمال داده‌اند که مناسک ماه رمضان امسال به دلیل ضرورت مقابله با شیوع کرونا منتفی اعلام شود.
علمای الازهر در جهان اسلام و در “اداره فتوای” مصر، که بسیاری از مسلمانان اهل سنت از احکامش تبعیت می‌کنند نفوذ قابل توجهی دارند.
احتمال تعویق ایام روزه‌داری
شیخ خالد عمران، دبیرکل شورای فتوای مصر به تعویق افتادن روزه‌داری ماه رمضان به خاطر پاندمی (همه‌گیری جهانی) کرونا را ممکن می‌داند.
او می‌گوید ما منتظر می‌مانیم که وزارت بهداشت مصر و پزشکان چه تصمیمی می‌گیرند و این بدان معناست که ما همچنین منتظر تصمیم و توصیه‌های سازمان بهداشت جهانی می‌مانیم.
خالد عمر می‌گوید اگر نظر این نهاد وابسته به سازمان ملل بر این باشد که شهروندان باید در ماه رمضان غذا بخورند و مایعات بنوشند، فتوایی متناسب با آن صادر می‌شود و مومنان موظف‌اند دوران روزه‌داری را پس از خاتمه بحران کرونا به جا آورند.
در تعالیم اسلام روزه گرفتن خود به خود شامل اغلب بیماران نمی‌شود. در مورد ویروس کرونا نیز گفته می‌شود افرادی که به لحاظ جسمی ضعیف باشند بیشتر در معرض ابتلا قرار دارند.
شیخ عمران می‌گوید کنار گذاشتن برخی احکام و مناسک در روایات و احادیث دوران پیامبر اسلام نیز سابقه داشته است. او افزود پیامبر اسلام زمانی که برگزاری نماز جماعت در مسجد به دلایلی ممکن نبود به پیروانش امر کرده در خانه و چادرهایشان بمانند و نماز را همانجا به جا آورند.
نظر موافق مراجع شیعه برای تعویق روزه‌داری
تا کنون برخی از مراجع تقلید شیعیان نیز درباره تکالیف ماه رمضان برای مسلمانان با توجه به بحران شیوع کرونا نظر داده‌اند.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله یوسف صانعی، جمعی از مقلدان او پرسیده‌اند اگر به تشخیص گروه بزرگی از پزشکان متخصص یا وزارت بهداشت، روزه موجب تشدید بیماری ناشی از ویروس کرونا شود یا افزایش احتمال ابتلا به آن شود “تکلیف روزه‌های نگرفته در این شرایط چیست؟”
بنابر این گزارش این مرجع تقلید یک‌شنبه ۱۷ فروردین در پاسخ به این پرسش‌ها گفته است: «فارغ از مفروض سؤال به طور کلی چنانچه مکلف احتمال عقلائی بدهد روزه گرفتن موجب تشدید بیماری و یا احتمال بیمار شدن می‌گردد روزه بر او واجب نمی‌باشد و ناگفته نماند که احتمال ضرر بلکه خوف از آن در نگرفتن روزه کفایت میکند و لکن چنانچه تا سال آینده بیماری بهبود یابد یا احتمال بیمار شدن از بین برود باید روزه‌های نگرفته را قضا نماید.»
شمار دیگری از مراجع تقلید قم نیز تا کنون فتواهای کمابیش مشابهی در مورد روزه‌داری در دوره بحران کرونا صادر کرده‌اند. به رغم اعتراض برخی روحانیان تندرو اغلب این مراجع در مورد بسته شدن زیارتگاه‌ها و جلوگیری از تجمع در مراسم مذهبی نیز از توصیه‌های بهداشتی حمایت کرده‌اند.
حسن روحانی، رئیس جمهوری و رئیس ستاد ملی مدیریت و مقابله با کرونا صبح یک‌شنبه ۱۷ فروردین در تشریح تصمیم‌های جدید این ستاد در مورد ادامه بسته بودن زیارتگاه‌ها گفت: «اماکن متبرکه تا ۳۰ فروردین همچنان تعطیل می‌مانند و بعد از این تاریخ برای آن‌ها تصمیم‌گیری می‌کنیم.»
به گفته کیانوش جهانپور، سخنگوی وزارت بهداشت در ۲۴ ساعت منتهی به نیمروز یک‌شنبه ۲ هزار و ۴۸۶ مورد جدید ابتلا به کرونا در ایران شناسایی شده و تعداد مجموع مبتلایان به ۵۸ هزار و ۲۲۶ نفر رسیده است.
جهانپور در جمع خبرنگاران گفت در این مدت ۱۵۱ بیمار مبتلا به کووید- ۱۹ جان خود را از دست داده‌اند و تعداد قربانیان این بیماری در ایران تا کنون سه هزار و ۶۰۳ نفر بوده است.
مطابق فهرستی که دانشگاه آمریکایی جانز هاپکینز بر پایه آمار منابع مختلف کشورها ارائه میکند تا بعد از ظهر ۱۷ فروردین بیش از یک میلیون و ۲۱۸ هزار مورد ابتلا به ویروس کرونا در ۱۸۳ کشور جهان شناسایی شده و نزدیک به ۶۵ هزار و ۹۰۰ نفر بر اثر بیماری کووید- ۱۹ جان سپرده‌اند.
