احتمال رویارویی نظامی ترکیه و ایران در ادلب سوریه تا چقدر جدی است؟

احتمال رویارویی نظامی ترکیه و ایران در ادلب سوریه تا چقدر جدی است؟
دویچه وله :هم‌زمان با تشدید نبرد در ادلب سوریه بین نیروهای حامی رژیم اسد و مخالفان مسلح، جنگ لفظی بین ترکیه و ایران نیز شدت یافت. یک کارشناس سیاسی به پرسش‌های دویچه وله درباره سرنوشت نبردهای ادلب و اقدام ‌بعدی ترکیه توضیح داد.

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه نظامیان سوری را تهدید کرد که اگر به پیشروی خود در استان ادلب ادامه دهند این نیروها را در سراسر خاک سوریه مورد هدف قرار خواهد داد. اردوغان تاکید کرده: «اگر سربازان ترکیه در پایگاه‌های دیده‌بانی و در مناطق دیگر کوچک‌ترین آسیبی ببینند، ترکیه از امروز تمام نیروهای این رژیم [سوریه] را در همه مورد حمله قرار خواهد داد».

اردوغان به دولت اسد تا پایان فوریه (تا چهار روز دیگر) مهلت داده و گفته است که “ترکیه مصمم است تا نظامیان سوری تا این تاریخ به پشت مرزهای منطقه عاری از تنش (پشت پایگاه‌های دیده‌بانی ترکیه) بازگرداند”. اما نیروهای سوری و حامیان ایرانی بشار اسد نه تنها عقب‌نشینی نکرده‌اند، بلکه به پیشروی خود نیز ادامه داده‌اند. طبق آمار رسمی وزارت دفاع ترکیه تاکنون ۱۶ تن از سربازان این کشور در استان ادلب کشته شده‌اند.

با کشته شدن سربازان ترکیه در ادلب لحن رسانه‌های این کشور تغییر کرد و از “حملات تروریستی شبه نظامیان ایرانی حامی بشار اسد” به ادلب انتقاد کردند و از طرف دیگر روسیه را متهم به زیر پاگذاشتن توافقنامه سوچی کردند. طبق این توافقنامه ادلب منطقه عاری از تنش اعلام شده بود.

روزنامه‌های ترکیه در چند روز گذشته از کشته‌شدن صدها شبه نظامی مورد حمایت ایران در ادلب خبر دادند. خبرگزاری آناتولی ترکیه نوشته است که ۲۲ گروه‌ شبه نظامی ایرانی از کشورهای مختلف که تعداد نفرات‌شان به ۱۲۰ هزار نفر می‌رسد در ۲۳۲ منطقه ادلب حضور دارند و از شرق، غرب و جنوب، ادلب را محاصره کرده‌اند.

آناتولی ضمن تروریست خواندن گروه‌های مورد حمایت ایران نوشته که جمهوری اسلامی ایران از سال ۲۰۱۴ هزاران شبه نظامی خارجی را از عراق، لبنان، افغانستان و پاکستان به سوریه اعزام کرده و این گروه‌ها عامل مرگ ده‌ها هزار غیرنظامی سوری و قحطی، گرسنگی، فاجعه انسانی و مهاجرت مردم سوریه شده‌اند.

به نوشته آناتولی تاکنون ۱۵ ژنرال ایرانی در جنگ سوریه کشته شده‌اند که مهم‌ترین آنها سردار حسین همدانی، معاون قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران بوده است.
امکان تحویل پاتریوت به ترکیه

حسن هاشمیان، کارشناس امور خاورمیانه بر این باور است که ایران و ترکیه در ادلب سوریه عملا در برابر هم ایستاده‌اند. او ادامه داد: «شبه نظامیان مورد حمایت ترکیه در نیرب با شبه نظامیان ایرانی حامی اسد در نبرد هستند. حمله به دیده‌بانی ترکیه هم توسط نیروهای ایرانی در سراقب انجام گرفته و ترکیه هم به آن پاسخ داده است. الآن هم قرار است که پاتریوت در اختیار ترکیه قرار داده بشود و دامنه جنگ توسعه پیدا خواهد کرد.»

این کارشناس بر این باور است حمایت آمریکا و اروپا از ترکیه در ادلب می‌تواند موقعیت ترکیه در این منطقه را تغییر دهد. هاشمیان در این ارتباط گفت که مقامات ترکیه از امکان تحویل گرفتن سامانه پدافند دفاعی پاتریوت صحبت کرده‌اند.

او ادامه داد: «اگر موشک‌های پاتریوت‌ در اختیار ترکیه گذاشته شوند می‌تواند پیش‌زمینه‌ای شود که از طرف ترکیه ضدهوایی پیشرفته‌ در اختیار گروه‌های مخالف سوری گذاشته شود تا بتوانند هواپیماهای روسیه را بزنند. قبلا هم یک هلی‌کوپتر بشار اسد را ساقط کردند ولی به جنگنده‌ها کشیده نشد و الآن ترکیه بدون این متغیر (پاتریوت‌ها) نمی‌تواند جنگ را اداره بکند و این کشور احتیاج دارد که یک خط دفاعی ضد هوایی برای خود ایجاد کند.»
سناریوی بعد از اولتیماتم ترکیه به ارتش سوریه

حسن هاشمیان در ادامه صحبت‌های خود تاکید کرد که سرازیر شدن پناهجویان از خان شیخون و سراقب به مرز ترکیه می‌تواند موقعیت ترکیه را به خطر بیاندازد. او در ادامه گفت ترکیه مرزهای خود را بر روی پناهجویان باز نکرده است چون در حال حاضر حدود سه میلیون پناهجوی سوری در این کشور حضور دارند.

هاشمیان معتقد است که بهترین گزینه برای ترکیه این است که سوریه‌ای‌ها را در شهرهای خود اسکان بدهد اما برای این طرح نیاز به یک پوشش ایمنی دارد.

ترکیه از ارتش سوریه خواسته است که به مناطقی عقب‌نشینی کند طبق توافق سوچی بین روسیه و ترکیه عاری از تنش اعلام شده است. اما آیا سربازان سوری و شبه‌نظامیان ایرانی عقب‌نشینی خواهند کرد؟

هاشمیان در این رابطه خاطرنشان کرد: «هیچ علامتی وجود ندارد که بشار اسد، ایران و یا روسیه بخواهند عقب‌نشینی کنند، بنابراین ترکیه یا بایستی بپذیرد که شکست خورده و طبیعتا پیامدهای زیادی برای این کشور دارد یا اینکه وارد جنگ بشود.»

این کارشناس امور خاورمیانه در پایان صحبت‌های خود با دویچه وله گفت اگر اردوغان مطمئن شود که اروپا و آمریکا از این کشور حمیات خواهند کرد وارد گزینه جنگ خواهد شد.