بسیاری از افراد در روزهای پایانی سال و در آستانه فرا رسیدن عید جنب و جوش زیادی پیدا میکنند و تلاش می کنند که در چند روز مانده به عید نوروز تمام کارهای خانه و محل کار خود را انجام دهند. انجام کارها و عوامل بیرونی در زمان بسیار کوتاه ممکن است تاثیراتی در خلق و خو گذاشته و بعضی از اختلالات روان را ایجاد کند که به آن پرداختهایم.
مشکلات و اختلالات روانی که در نوروز عود می کنند
استرس و اضطراب آخر سال باعث می شود که افراد مستعد یا دچار بیماری های روانی شوند یا بیماری شان تشدید شود. اختلالات روانی که در نوروز عود می کنند، عبارتند از:
وسواس
اختلال وسواس ممکن است در روزهای پایانی سال شدت یابد زیرا افراد دچار این اختلال در خانه تکانی فشار زیادی را متحمل می شوند و علاقه زیادی به تمیز و مرتب کردن اشیاء دارند، به همین دلیل روزهای پایانی سال و خانه تکانی برای این افراد و اطرافیانشان به معضلی آسیبزننده تبدیل میشود. افراد مبتلا به وسواس باید خیلی زود این بیماری را درمان کنند، موفقترین درمان برای اختلال وسواس به کار بردن ترکیب دارودرمانی و رواندرمانیست.
افسردگی فصلی
هر اتفاق و تغییری میتواند بر روی روان و جسم ما تاثیرگذار باشد. برخی افراد با فرا رسیدن بهار دچار نوعی افسردگی می شوند که معمولا به این نوع اختلال ها، افسردگی فصلی یا اختلال تاثیرپذیری فصلی می گویند.
علت دقیق افسردگی فصلی شناخته شده نیست و احتمالا میتواند ناشی از تغییرات هورمونی باشد.در این ایام افراد افسرده را تنها نگذارید و حتما فردی کنار آنها بماند، اگر فرد تمایل داشته باشد، بهتر است او را در مهمانیها و سفرها شرکت دهید اما سعی نکنید آنها را وادار به انجام کاری که دوست ندارند نمایید و بهتر است به حریم آنها احترام بگذارید. افراد دچار افسردگی فصلی باید قبل از شروع تعطیلات به پزشک خود مراجعه و آخرین توصیهها را دریافت کنند.
اختلال دوقطبی
اختلال دوقطبی یا افسردگی مانیک، یک بیماری روانی است که در رفتار، طرز فکر، انرژی و خواب تغییرایجاد نموده و سبب ایجاد حالات شدید شادی و ناراحتی میشود. افرادی که به بیماری دوقطبی مبتلا هستند، در دورههایی احساس ناراحتی، ناامیدی و تنبلی زیاد و در دوره هایی نیز احساس شادی و پر انرژی بودن دارند.
گاهی اوقات افرادی که به اختلال دوقطبی مبتلا هستند، در اواخر فصل زمستان و شروع فصل بهار، دچار عود حملات شیدایی می شوند. به همین دلیل این افراد باید کنترل بیشتری بر مصرف دارو داشته باشند.ورود به فصل بهار، تغییر در ساعتهای روز و روشنایی هوا بر بیماریهای اعصاب و روان و افراد دارای خلق و خوی پایین اثر می گذارد. همچنین برهم خوردن ساعات خواب و کمبود خواب برای افرادی که دچار اختلال دوقطبی هستند می تواند باعث شعلهور شدن بیماری شود.
کاهش اعتماد به نفس
یکی از صحبت های متداول نوروزی در میان خانم ها صحبت در مورد ظاهر و چاقی و لاغری است. این صحبت ها می تواند افراد را بسیار اذیت کند و اعتماد به نفس آنها را پایین آورده و دچار افسردگی نماید زیرا بسیاری از خانم ها اعتماد به نفسشان به ظاهرشان بستگی مستقیم دارد و برخی از آنها دچار تصویر بدن مختل هستند. افرادی که تصویر بدنی مثبت دارند بهطور کلی از سطح بالاتری از سلامت جسمی و روانی و همچنین رشد شخصی برخوردار هستند.
اختلال کمالگرایی
کمالگرایی یا بینقصگرایی به افکار و رفتارهای مخربی می گویند که هدف آنها رسیدن به اهداف به شدت افراطی و غیر واقع بینانه و آرزوی کامل شدن است. یک فرد کمالگرا نگرشها و افکار غیرمنطقی دارد و انتظار دارد در هر کاری کامل و بینقص باشد و موفقیت را معادل عدم اشتباه و خطا میداند.
افراد دچار اختلال کمال گرایی باید همه چیز را به خوبی و بهدرستی تا آخر سال به اتمام برسانند اما این کار واقعا الزامی نیست و فشار زیادی به فرد وارد می کند. این افراد باید تقسیم کار نموده و از خود انتظار بجا و منطقی داشته باشند و بیش از توان از خود کار نکشند.
توصیه های نوروزی به بیماران روان
بیماران مبتلا به اختلالات اعصاب و روان باید برنامههای روتین خواب و بیداری را رعایت کنند.
از نشستن طولانیمدت جلوی تلویزیون یا کاردائم با گوشیهای همراه پرهیز کنید.
زمانی از روز را به فعالیتهای فیزیکی و پیادهروی اختصاص دهند.
برای رفع استرس باید نه گفتن را یاد بگیرید و توانایی نه شنیدن را داشته باشید.
به خانواده ها توصیه می شود، هنگام رفتن به سفر و دید و بازدیدهای عید از بیماران غفلت نکنید.
فضای تنش و استرس را در خانه به حداقل برسانید.
از سرزنش بیمار بپرهیزید و همدل باشید و اگر بیمار به شما اعتماد دارد به حرفهای او گوش داده و نشان دهید که او را میفهمید.