چرا اینترپل محمودرضا خاوری را دستگیر نمی‌کند؟

چرا اینترپل محمودرضا خاوری را دستگیر نمی‌کند؟
موضوع دستگیری اخیر قاضی ایرانی که با همکاری پلیس اینترپل در رومانی دستگیر شد انگیزه‌ای بود تا بار دیگر این سوال مطرح شود که محمودرضا خاوری چرا دستگیر…

موضوع دستگیری اخیر قاضی ایرانی که با همکاری پلیس اینترپل در رومانی دستگیر شد انگیزه‌ای بود تا بار دیگر این سوال مطرح شود که «اگر پلیس اینترپل با پلیس ایران در ارتباط است و می‌تواند با درخواست ایران مجرمان فراری را دستگیر کرده و تحویل دهد، چرا ابرمتهم اقتصادی ایران، آقای محمودرضا خاوری در کانادا دستگیر نمی شود؟»

در روزهای گذشته اخباری داغ در ارتباط با دستگیری آقای منصوری در کشور رومانی توسط اینترپل در رسانه‌های داخل ایران منتشر شد که این موضوع انگیزه‌ای بود که تارنمای خبر فوری به موضوع خاوری در کانادا بپردازد. در ادامه گزارشی که ملاحظه می‌کنید برگرفته شده از این وب سایت خبری است.
خبر فرار خاوری به کانادا، مهر۱۳۹۰ رسانه‌ای شد. نه‌تنها رسانه‌های داخلی که رسانه‌های آمریکایی و کانادایی هم به این فرار واکنش نشان دادند.
جامعه ایرانی‌های مقیم کانادا نیز همان موقع در نامه‌ای به رؤسای کشور از حضور آقای محمودرضا خاوری در خاک کانادا گلایه کرده بودند.
آن‌ها در این نامه نام خاوری را بارها با فساد ۳۰۰۰‌میلیاردتومانی صورت‌گرفته در ایران مرتبط دانسته‌اند اما حتی با وجود ثبت اعلان قرمز برای این متهم فراری، همچنان خاوری که از سال ها پیش در کانادا خانه خریده و تابعیت آن را کسب کرده بود در این کشور زندگی می کند و هر از چندی فیلم هایی هم از رفت و آمد او در کانادا منتشر می شود.

فروردین سال ۱۳۹۹، سردار هادی شیرزاد، رئیس پلیس بین‌الملل درباره عدم استرداد خاوری به کشور، گفت: برای وی اعلان قرمز صادر شده و یکی از متهمانی است که علاوه بر کشور ایران از نظر سازمان اینترپل نیز تحت تعقیب است البته باید گفت مهمترین مبحث در مجامع بین‌المللی اینترپل این است که چه کنند اهداف کشورها به اهداف این سازمان نزدیک شود.

شیرزاد درباره مکانیزم فعالیت پلیس اینترپل نیز گفت:
مقر اصلی سازمان اینترپل در شهر لیون فرانسه واقع شده و کار اصلی این سازمان ناامن کردن محیط جهان برای اقدامات مجرمانه است البته از نفرات پلیس تمام کشورهای مختلف در این سازمان حضور دارند و رئیس و دبیرکل آن نیز با انتخابات برگزیده می‌شوند و برای پنج سال مسئولیت می‌گیرند.

رئیس پلیس بین‌الملل نیروی انتظامی ایران افزود: استرداد در مرحله بعدی قرار دارد، استرداد یعنی اینکه فردی که تحت تعقیب قرار گرفته یا بازداشت شده، باید در سیکل قضایی کشور مذکور قرار بگیرد و مجموعه قضایی آن کشور حکم بر استرداد دهد و پس از این حکم، فرد مجرم به کشور درخواست‌کننده بازگردانده می‌شود.

وی عنوان کرد:
موضوع استرداد بعضاً به روابط قضایی و دیپلماسی کشور مذکور با کشور درخواست‌کننده نیز برمی‌گردد، در موضوع آقای محمودرضا خاوری مکاتباتی را با مجموعه پلیس کانادا انجام دادیم.

این مقام انتظامی ایران افزود:
البته ممکن است شاکی با مراجعه به سیستم قضایی کشوری که درخواست اعلان قرمز داشته، از شکایت خود صرف‌نظر کرده یا اعلام گذشت کند، در این صورت اعلان قرمز باطل می‌شود اما در مورد محمودرضا خاوری بحث فرد حقیقی مطرح نیست و پیگیری استرداد آن در جریان کار است.

شیرزاد متذکر شد: از نظر ما تکمیل پرونده بدین معناست که یا متهم به کشور بازگردانده شده یا در پرونده مصالحه صورت گرفته باشد و از این بابت در بیش از ۱۰۰ مورد در سال گذشته یا متهمان به ایران بازگردانده یا پرونده بسته شده است.

رئیس پلیس بین‌الملل نیروی انتظامی ایران ادامه داد:
در بیش از ۱۰۰ مورد نیز متهم شناسایی شده و در بازداشت کشور خارجی است، یعنی برای متهم اعلان قرمز صادر کردیم که اعلان قرمز منجر به بازداشت فرد شده و اکنون منتظر سیر قضائی دادگاه در آن کشور هستیم تا با صدور حکم استرداد، متهم به کشور بازگردانده شود.

دیدگاه حقوق بین الملل در این رابطه چیست؟
لیلا میربد، دکترای حقوق بین الملل، در این رابطه گفت: اول اینکه دولت ها تبعه خود را مسترد نمی‌کنند، اگرچه دو تابعیتی باشد. دوم اینکه وقتی بیم این می رود مجازاتی که در انتظار متهم است، سالب حق حیات باشد. چند مورد دیگر هم هست مانند این که مجازاتی که ممکن است برای مفسدان اقتصادی اعمال شود که معمولاً مجازات‌های شدید است، دولت مقابل نپسندد که فرد به آن متهم شود، این‌ها موانع استرداد است که متاسفانه وجود دارد یعنی دولت خود را مکلف نمی‌داند این فرد را برگرداند کما این که تیره و تار بودن روابط سیاسی دولت های ایران و کانادا هم این قضیه را تشدید می‌کند به اضافه این که ما با دولت کانادا معاهده و قرارداد استرداد مجرمان هم نداریم.

کرونا هم مانع فعالیت پلیس اینترپل نشد
شیرزاد در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه روند اقدمات پلیس بین‌الملل جاری و مستمر است، گفت: حتی موضوعاتی مانند کرونا نیز نتوانسته فعالیت پلیس بین‌الملل را متوقف کند و به طور مثال در روز دوم فروردین امسال یک متهم به قتل را پس از سه سال پیگیری، به کشور بازگرداندیم.

این مقام انتظامی با بیان اینکه آگاهی کاملی درباره شناخت پلیس بین‌الملل و اینترپل وجود ندارد، متذکر شد: شاید وظایف اینترپل به خوبی در بین مردم شناخته نشده باشد و این نکته حائز اهمیت است که پلیس بین‌الملل محدودیتهای را برای انجام وظایف خود دارد.

وی با بیان اینکه از نظر ما کشوری وجود ندارد که یک مجرم بتواند در آن در امان بماند و بازداشت نشود، بیان کرد: به طور مثال متهمانی که به کشورمان بازگردانده می‌شوند می‌گویند فکر نمی‌کردند در آن کشورهای ثالث نیز بازداشت شوند.
رئیس پلیس بین‌الملل نیروی انتظامی خاطرنشان کرد: شرایط بازداشتگاهی دیگر کشورها برای متهمانی که تابع آن کشور نیستند، بسیارسخت است البته مجموعه دیپلماسی کشورمان، وزارت خارجه و پلیس بین‌الملل علاوه بر اقداماتی که برای استرداد متهمان انجام می‌دهد، تمام تلاش خود را به کار می‌بندد که متهم بازداشت شده ایرانی در بازداشتگاه‌های دیگر کشورها شرایط بهتری داشته باشد.