آنچه تبلیغات اینترنتی «گل» به شما نمی‌گوید
طرفدارانش می‌گویند اعتیاد ندارد. جمله معروف‌شان این است که هرچیزی را بیش از حد مصرف کنی به تو آسیب می‌زند. فرق نمی‌کند شیرینی باشد، چربی باشد، حتی قرص مولتی ویتامین باشد یا گل! اما به این موضوع اشاره‌ای نمی‌کنند که مصرف هر چیزی لزوما اعتیادآور نیست.مصرف این ماده در ایران، آنقدرها هم موضوع جدیدی نیست اما به تازگی عده‌ای معتقدند که اینترنت با ایجاد امکان عرضه برای فروشندگان گل در این فضا، باعث گسترش مصرف این ماده شده است؛ هرچند که این موضوع صحت دارد اما موضوع فراگیری نیست و در واقع به این بستگی دارد چقدر از مصرف کنندگان می‌توانند به یک فروشنده اینترنتی اعتماد کنند، آن هم در حالیکه امکان خرید این مواد از طریق دیگر راحت تر است؟ از طرف دیگر پلیس فتا در صورت مشاهده به سرعت اقدام به بستن چنین صفحاتی می‌کند.
به گفته متخصصان چیزی که در واقع نگران کننده است، تبلیغ این ماده در اینترنت است. یک جستجوی ساده کافی است تا انواع گل و ترکیباتش را بشناسید. از چه نوع و نژادی است؟ اثر بخشی آن چطور است؟ در کجا کشت شده است؟ و …؛ کم هم نیستند افراد مشهور و سلبریتی‌های پر طرفداری که مصرف گل را تبلیغ و به طرفداران خود توصیه می‌کنند.
رضا دانشمند، روان درمانگر و کارشناس اعتیاد در این رابطه می‌گوید: «من فروشنده‌هایی را می‌شناسم که از طریق اینترنت محصولات خودشان را معرفی و تبلیغ و مشتری‌شان را پیدا می‌کنند. یعنی این مواد در دسترس‌تر شده و برای فروشنده فضایی غیرخیابانی را آماده می‌کند که کنترل کردن آن فضا و پیدا کردن‌شان سخت است.»
او با بیان اینکه این ماده هم مثل هر کالای دیگری است که در اینترنت برای آن تبلیغ می‌شود، ادامه می‌دهد: «شما اگر انواع گل را در اینترنت جستجو کنید، سایت‌هایی را پیدا می‌کنید که راجع به انواع گل و ترکیباتش و … توضیح داده اند. به هرحال فروش اتفاق می‌افتد چه در خیابان و چه در پارک و جاهای دیگر اما موضوع نگران کننده این تبلیغ است. در واقع اطلاعات ناکافی و نادرست را از انواع مواد در اختیار می‌گذارند و تمام جنبه‌های منفی آن محصول را به خریدار معرفی نمی‌کند و همه اینها در کنار جذابیت‌های بصری، کار را برای کسی که به استناد این اطلاعات قصد دارد محصولی خریداری کند، سخت می‌کند.»
اصلا گل اعتیادآور است یا نه؟
حقیقت این است که اعتیادآور نبودن ماریجوانا در روزگاری، چندان هم دروغ نبود. تتراهیدروکانابینول یا THC یکی از ترکیبات اصلی ماریجواناست که روی بخشی از مغز که باعث احساس رضایت در فرد می‌شود، اثر می‌گذارد. در سال ۱۹۹۰ میزان THC موجود در این ماده در حدود ۳.۸ بود که وابستگی چندانی ایجاد نمی‌کرد. ولی در طول این ۲۰ سال، افزایش مصرف این ماده سبب شد تا تولید آن پیشرفت کند و با استفاده از تغییرات نژادی و کودها و شرایط گلخانه‌ای، حالا میزان THC این ماده به ۱۳ درصد رسیده است. که البته استفاده از عصاره ماریجوانا به جای مصرف خود گیاه آن ممکن است میزان این THC به ۳۰ درصد هم برسد.
محمد از مصرف کنندگان تفریحی این ماده می‌گوید: «یه موضوع مخرب اینه که کاسب‌ها روی گل‌های نر که نباید کشیده بشه و اصلا THC نداره، آمفتامین اسپری می‌کنن و به اسم گل ماده می‌فروشن و کسی که استفاده می‌کنه اصلا متوجه نمی‌شه چون هیچ تاثیری روی طعم و تاثیر نداره ولی همون تاثیر شیشه رو روی مغز آدما می‌ذاره.»
از مهم ترین دلایلی که مصرف این ماده در بین جوانان محبوب است، احساس هیجان و سرخوشی و یا حتی آرامش و خلایی است که در پی استفاده از آن تجربه می‌کنند و این حس بعد از مصرف مداوم کمرنگ می‌شود و فرد مجبور است که میزان بیشتری از ماده مصرف کند. تحقیقات در این زمینه نشان می‌دهد که استفاده از ماریجوانا باعث بالا رفتن تمایل آنها نسبت به مصرف مواد مخدر دیگر خواهد بود.
مصرف ماریجوانا در مواردی می‌تواند منجر به سوء مصرف شود که در موارد متعددی شکل اعتیاد به خودش می‌گیرد. داده‌ها حاکی از آن است که ۳۰ درصد افرادی که از این ماده مصرف می کنند ممکن است دچار اختلال سوءمصرف ماریجوانا باشند. افرادی که قبل از ۱۸ سالگی شروع به استفاده از ماریجوانا می‌کنند، چهار تا هفت برابر بیشتر از بزرگسالان مبتلا به اختلال مصرف ماریجوانا هستند.
هومان نارنجی‌ها، کارشناس اعتیاد دراینباره گفته بود: تحقیقی در امریکا صورت گرفته که نشان می‌دهد از هر سه نفری که زیر سن ۲۰ سال بیش از ۵ بار ماده گل را تجربه کنند، یک نفرشان به این ماده وابسته باقی می‌ماند. اگر می‌گویند گل وابستگی و اعتیاد ندارد، چرا ما در کلینیک‌ها مراجعینی داریم که از ما کمک می‌خواهند تا بتوانند گل را کنار بگذارند؟ اگر گل اعتیاد نداشت پس ما به آنها می‌گفتیم دیگر نکشید و ماجرا حل می‌شد. در واقع گل یک سکوی پرتاب است؛ سه نفر از بیماران من از گل به هروئین شیفت کردند.
پس چرا مصرف گل در کانادا آزاد شد؟
اروگوئه اولین کشوری بود که در سال ۲۰۱۲ مصرف تفننی گل را آزاد اعلام کرد و در همان سال واشنگتن و کلرادو و هشت ایالت دیگر در آمریکا، مصرف تفریحی گل را قانونی کردند.
در اسپانیا، مصرف این گل در حریم شخصی مجاز است و برزیل و پرتغال، فروش همچنان غیرقانونی است ولی می‌توان مقدار کمی از این ماده را همراه داشت. در هلند نیز، در کافی شاپ‌ها این ماده به صورت قانونی فروخته می‌شود.
اما آنچه بیشتر از همه خبرساز شد، آزاد شدن مصرف ماریجوانا در کانادا بود. حالا یکی از سوال‌های اصلی طرفداران مصرف این ماده این است که اگر گل اعتیادآور است، پس چرا کانادا به عنوان کشوری بزرگ و صنعتی مصرف این ماده را آزاد کرد؟
قانونی شدن مصرف ماریجوآنا یکی از وعده‌های اصلی جاستین ترودو، نخست‌وزیر این کشور در سال ۲۰۱۵ بود. طبق قانون جدید افراد ۱۹ ساله به بالا در این کشور می‌توانند ۳۰ گرم ماریجوانای خشک برای مصارف شخصی همراه داشته باشند و هر خانه اجازه دارد تا ۴ بوته شاهدانه در خانه خود نگهداری کند البته این گلدانها نباید در دید عموم باشند. همچنین مصرف این ماده در محل هایی که مورد تردد عموم مردم است، ممنوع است.
لازم به ذکر است که بیش از ده درصد مردم کانادا یعنی در حدود چهار میلیون و ۹۰۰ هزار نفر ماریجوانا مصرف می‌کنند و متوسط میزان مصرف آنها ۲۰ گرم در سال است که مجموع هزینه سالانه برای این ماده را به ۵ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار می‌رساند. این رقم تا پیش از قانونی شدن مصرف این ماده در کانادا به عنوان اقتصاد زیر زمینی محسوب می‌شد؛ یعنی پرداخت‌هایی که مردم از دولت خود پنهان می‌کنند و آزاد شدن این ماده، این هزینه را از حالت زیر زمینی به قانونی تغییر داده و تاثیر اقتصادی مستقیمی بر تجارت قانونی و غیرقانونی آن داشته باشد.
متخصصان آمار در کانادا بر این باور بودند که مصرف ماریجوانا تفریحی باعث می‌شود که تولید ناخالص داخلی آنها به طرز قابل توجهی افزایش پیدا کند. تخمین زده می‌شد که این موضوع می‌تواند نرخ رشد تولید ناخالص داخلی کانادا را از ۲٪ به ۲.۹٪ (یعنی در حدود ۵۰ درصد) افزایش دهد.
از طرف دیگر، تاثیر شگرف در کشاورزی کانادا با آزاد شدن مصرف عمومی ماریجوانا قابل کتمان نیست. به ویژه که روند قانونی شدن مصرف این ماده در ایالت‌های مختلف آمریکا هم طی پنج سال گذشته شتاب بیشتری گرفته و ده‌ها میلیون مشتری آمریکایی هم می‌توانند خریدار تولیدکنندگان ماریجوانای کانادایی شوند.
ماریجوآنا پرمصرف‌ترین ماده غیرقانونی در جهان است و با توجه به این موضوع در واقع همه مصرف کنندگان این ماده مجرم محسوب می‌شوند، پس دور از ذهن نیست که کاهش دایره جرم و جرایم و پرونده‌های قضایی مرتبط با آن، یکی از اهداف قانونی کردن گل باشد.
نارنجی‌ها در این باره گفته بود: در ایالت کلرادو وقتی می‌خواستند ماده گل را آزاد کنند توجیهشان این بود که بالای ۵۰ درصد جوانان ما آن را مصرف می‌کنند و در واقع ۵۰ درصد جوانان ما مجرم هستند. بنابراین برای اینکه دایره جرم را کم کنند، آن را آزاد کردند. بعد از یک‌سال هم دیدند که مصرف آن بسیار افزایش پیدا کرده و تصادفات رانندگی ۴۰ درصد افزایش داشته است.
ضرر گل، کمتر از سیگار
در حالی که عده زیادی از مصرف کنندگان ماریجوانا باور دارند که این ماده به دلیل طبیعی بودن و استفاده شدن در صنعت پزشکی، آسیبی به بدن نمیزند یا حداقل از سیگار بهتر است، اما در واقعیت، ماریجوانا ۵ برابر سیگار سرطان‌زا است و یک نخ گل، چیزی معادل ۲۰ نخ سیگار، جرم وارد ریه می‌کند.
مصرف کنندگان آن معتقدند که اصلی‌ترین آسیب ملموسی که از مصرف گل دیده اند، آسیب به حافظه کوتاه مدت است.
حرف جدیدی نیست که مصرف طولانی مدت گل باعث آسیب و کشته شدن غیرقابل جبران سلول‌های مغزی می‌شود و فرد مصرف کننده قادر به تصمیم گیری و تفکر نخواهد بود، اما شاید مصرف کنندگان این را ندانند که اگر کسی زمینه ژنتیکی ابتلا به بیماری روانی را داشته باشد، مصرف هر روز ماریجوانا خط ابتلا به روانپریشی را پنج برابر افزایش می‌دهد. همچنین در صورت ابتلای فرد مصرف کننده به دیابت ممکن است به دلیل تداخل دارویی، شدت اثر این ماده را بیشتر یا کمتر کند.
